آشنایی با اختلالات بایت (مال اکلوژن)

اختلالات بایت به عنوان یک مشکل دندانپزشکی شناخته می‌شود که به طور مستقیم بر روی یکی از سخت‌ترین مواد موجود در بدن تأثیر گذاشته و حرکت آن‌ها را از حالت طبیعی خارج می‌کند. این اختلالات بسیار وسیع هستند و تعاریف متفاوتی برای آنها وجود دارد، اما در هر صورت تأثیر مستقیم آن بر روی عملکرد دندانها بوده و ما نمی‌توانیم فرایند طبیعی جویدن و حتی حرف زدن را انجام دهیم.

اختلالات بایت (مال اکلوژن) از جمله مشکلات تخصصی دندانپزشکی هستند که به یک متخصص ارتودنسی مربوط می‌شوند و متخصص با توجه به نوع مشکل، راهکار درمانی متفاوتی برای آن در نظر می‌گیرد. حالا اگر شما یا کسی از آشنایانتان با اختلالات در دندان‌های خود مواجه است در این مطلب به طور کامل به این موضوع و تأثیر آن بر روی فرد خواهیم پرداخت.

مال اکلوژن چیست؟

 اختلالات بایت مشکلاتی هستند که مانع از قرار گیری مستقیم و استاندارد دندان‌ها بر روی یکدیگر شده و در نتیجه جویدن و حرف زدن فرد را تغییر می‌دهند. خوشبختانه مغز قادر است که ۳۲ دندان و 10 عضله مربوط به آنها را کاملاً با هم هماهنگ کند و بدون هیچ گونه حرکت ارادی کاملاً با هم تنظیم باشند. بنابراین اگر شما می‌توانید درست حرف بزنید یا از یک شام لذت ببرید، یعنی عملکرد دندانهای شما طبیعی است.

اما اگر دندان‌های شما دچار سائیدگی می‌شوند، اگر در حین جویدن غذا دچار مشکل می‌شوید، اگر مشکلاتی مانند جلو بودن دندان‌های پایین یا دندان‌های بالا را تجربه می‌کنید، شما درگیر مال اکلوژن هستید و باید راهکارهای درمانی را پیش بگیرید. درمان این اختلالات در زمره روش‌های درمان ارتودنسی قرار می‌گیرد و معمولاً نیاز به پروژه‌های طولانی مدت دارد.

آشنایی با اختلالات بایت

مشکلات رایج دندانی

به طور کلی متخصصین دندانپزشکی سه پدیده را به عنوان بیماری‌های رایج دندانی معرفی می‌کنند: پوسیدگی و سوراخ شدن دندان، بیماری پریودنتال یا بیماری لثه، اختلال بایت و نامنظم بودن دندان‌ها. دو مشکل اول رواج بیشتری دارند و بیشتر به عدم رعایت بهداشت دهان و دندان مربوط می‌شوند. دندانپزشکان معمولی به راحتی می‌توانند این مشکلات را برطرف کنند و در حالت تخصصی شما را به جراح فک یا متخصص کاشت ایمپلنت ارجاع می‌دهند.

اما بیماری اختلالات بایت از جمله اشکالات و مشکل‌های با میزان رواج کمتر هستند که باعث آسیب پذیری دندان‌ها و از بین رفتن شکل طبیعی آن‌ها می‌شود. این اختلالات در اغلب موارد نشان دهنده یک مشکل اساسی هستند و معمولاً تأثیر آنها بر روی دندان‌ها به شکلی است که کم‌کم برای فرد تبدیل به یک پدیده طبیعی می‌شود. اغلب دندانپزشکان در مورد تشخیص و درمان بیماری‌های پوسیدگی و سوراخ شدن دندان و همچنین بیماری پریودنتال آموزش دیدند، اما برای اینکه بتوانند برای درمان اختلالات دندانها و نظم آنها آموزش ببینند، باید دوره‌های تخصص ارتودنسی را بگذرانند و به همین دلیل این مشکل مربوط به ارتودنتیست‌ها است.

اثرات اختلالات بایت از لحاظ عملکرد و ظاهر

حساسیت دندان‌ها، شکستگی بخشی یا همه دندان، افتادن دندان، سوراخ شدن دندان‌ها، درد گرفتن عضلات فک، سردرد، ریفلاکس اسید معده، اختلالات تنفسی و اپنه خواب مواردی هستند که به طور مستقیم با اختلالات بایت در ارتباط هستند. شما شاید هیچ وقت شکستن یکی از دندان‌های خود را به این بیماریها ربط ندهید، اما عدم قرارگیری صحیح دندان‌ها بر روی یکدیگر ممکن است باعث وارد آمدن فشار بیش از حد به آن دندان شده و در نتیجه بخشی یا همه آن شکسته شود.

 بطور کلی اختلالات بایت را می‌توانیم در چند گروه مختلف قرار دهیم:

• اپن بایت: در این حالت زمانی که فرد دندان‌های خود را بر روی یکدیگر قرار می‌دهد، بین دندانهای بالا و پایین نوعی شکاف به وجود می‌آید.
• کراس بایت: این اصطلاح با عنوان دندان خرگوشی شناخته می‌شود و معمولاً دندانهای جلو می‌توانند دندان‌های پایین را بپوشانند.
• شکاف بین دندانی: در این حالت فاصله بین دندان‌ها بیش از حالت طبیعی است و ظاهر نامناسبی دارد.
• شلوغی دندان‌ها: وجود دندان اضافی یا کوچک بودن استخوان فک و لثه باعث می‌شود که دندان‌ها متراکم باشند.
• آندربایت: در این حالت دندان‌های جلو فک پایین جلوتر از دندانهای جلو فک بالا هستند و اصطلاحاً فک فرد بلندتر است.
• اوربایت: در این حالت دندان‌های بالای فرد دندان‌های پایین را می‌پوشانند و اصطلاحاً فک فرد کوتاه‌تر است.

هر کدام از موارد ذکر شده فوق به شکلی عمل می‌کنند که دندان‌های فرد از حالت طبیعی خارج شده و حالت نامناسبی برای عضلات و سایر قسمت‌های دهان فرد به وجود می‌آید. بنابراین تلاشی که فرد برای تنظیم کردن دندان‌ها بر روی یکدیگر به خرج می‌دهد یا سعی می‌کند لقمه غذا را به شکل مناسب بجود، تأثیر خود را به صورت درد عضله نشان داده و به مرور زمان حتی فرد دچار سردرد هم می‌شود.

در نهایت باید به این نکته هم اشاره کنیم که پوسیدگی دندان‌ها توسط یکدیگر به این شکل است که تأثیر مستقیم بر روی مینای دندان گذاشته و به مرور زمان باعث ساییدگی آن می‌شود. این بهترین فضای ممکن برای رشد باکتری‌ها به وجود آورده و در نتیجه مواد اسیدی تأثیر خود را بر روی دندان گذاشته و باعث تخریب و افتادن آنها می‌شود.

آشنایی با اختلالات بایت

علائم وجود مال اکلوژن

در ابتدای همین متن اشاره کردیم که دندان‌ها باید کاملاً عملکرد طبیعی داشته باشند و فرد بتواند بدون هیچ مشکلی لقمه خود را بجود یا حرف بزند. هرگونه تعامل بین دندان‌های فک بالا و فک پایین که منجر به عکس‌العمل دردناک شود یا به طور مستقیم بر روی عملکرد فک تأثیر بگذارند، می‌تواند به عنوان علائم اختلالات در نظر گرفته شود. طبیعتاً با توجه به نوع اختلال راه کار تشخیص آن‌ها با یکدیگر متفاوت است. مثلاً در حالت آندربایت، شما می‌توانید ساییدگی سطح دندان‌های جلو را به عنوان عامل اصلی در نظر بگیرید و این ساییدگی را به عنوان نشانه معرفی کنیم.

 در حالت کراس بایت، شما باید ساییدگی سطح دندانهای پایین را در نظر بگیرید که تحت تأثیر دندانهای بالا قرار می‌گیرند. اما به عنوان نشانه عمومی، شما اگر در عضلات فک خود احساس درد داشتید یا نتوانستید یک لقمه را به شکل مناسب و استاندارد بجوید، باید بلافاصله خود را به یک متخصص ارتودنسی نشان دهید. این متخصصین به طور مرتب علائم و نشانه‌های مال اکلوژن را ارزیابی می‌کنند و معاینه‌های دوره‌ای خود را در یک دفترچه یادداشت در پرونده شما ثبت می‌کنند. حتی ممکن است این پرونده در طول ۱۰ یا ۲۰ سال برای شما وجود داشته باشند و به نوعی وضعیت شما را کنترل کند.

 با توجه به این که عوامل ژنتیکی و حتی عواملی مانند مکیدن بیش از حد انگشت شست در کودکان در ایجاد چنین اختلالاتی نقش دارد، متخصصین سعی می‌کنند که در یک دوره زمانی بلند مدت شرایط بیماران خود را کنترل کنند تا در صورت بروز مشکل نسبت به رفع آنها اقدام کنند. درمان اختلالات بایت یک موضوع پیچیده است که شما باید با توجه به نوع اختلال آنها را انتخاب کنید.

 در مطالب بعدی با ما همراه باشید تا زمان معرفی انواع مال اکلوژن و مشکلات آنها برای فرد، به معرفی راهکار درمانی برای آنها بپردازیم تا شما هم بتوانید بهترین گزینه را با توجه به شرایط خود انتخاب کنید. اگر در مورد مباحث مطرح شده در این مطلب سوالی دارید از شماره‌های درج شده در سایت استفاده کنید و با ما تماس بگیرید.