افرادی که معمولاً در نظم دندانهای خود یا در وضعیت استخوان فک خود دچار مشکل هستند، بدون اینکه با انواع درمان ارتودنسی آشنایی داشته باشند به فکر استفاده از این درمان هستند. در حقیقت انتخاب روش درمان به وضعیت خود فرد و شرایط دندانها و استخوان فک او بستگی دارد. حتی فاکتورهایی مانند سن هم در این انتخاب تاثیرگذار هستند و ارتودنتیست قبل از درمان به طور کامل پرونده پزشکی و سابقه فرد برای بیماریهای مختلف را بررسی میکند.
بنابراین در این مطلب به معرفی انواع درمان ارتودنسی خواهیم پرداخت تا افرادی که به دنبال استفاده از این گزینه هستند اطلاعات کاملتر و دقیقتری در این حوزه داشته باشند.
اصولاً ارتودنتیستها با توجه به وضعیتی که فرد دارد و همچنین با توجه به شرایطی که دندانهای او و استخوان فک فرد تجربه میکند، راهکارهای درمانی مختلفی پیشنهاد میدهند. حالا اگر فرد در سنین پایین برای گرفتن انواع درمان ارتودنسی اقدام کند، ممکن است شرایط درمانی او تغییر کند. در هر حال، روشهای درمان ارتودنسی در دو گروه زیر قرار میگیرند:
در حالی که هنوز ترکیبی از دندانهای شیری و دائمی در دهان وجود دارند، روش درمان ارتودنسی مداخلهای یا دو فازی (Interceptive Orthodontic Treatment) برای کودکان بین ۷ تا ۱۱ سال انجام میشود. هدف از انجام این درمان ارتودنسی این است که هرگونه مشکل را خیلی زودتر برطرف کنند و به سرعت آنها را اصلاح کنند. این مشکلات میتوانند از بروز مشکلات شدیدتر و پیچیدهتر در سنین بالاتر جلوگیری کنند
علاوه بر این، حالت نامناسب دندانها و استخوان فک میتواند باعث درد در مفصل فک و همچنین عضلات صورت و سر و گردن شود. وضعیت نامناسب قرارگیری دندانها منجر به ساییدگی زودرس دندانها و از بین رفتن لثهها و استخوانهای پشتیبان دندان میشود. روش درمان ارتودنسی دوفازی میتواند شامل استفاده از براکت ها و نگهدارنده ها یا ریتینر ها باشد. همچنین امکان استفاده از اکسپندر ها برای فک فوقانی به منظور تصحیح کراس بایت وجود دارد.
استفاده از انواع درمان ارتودنسی در کودکان از بروز برخی مشکلات در دندانهای دائمی جلوگیری میکند و وضعیت فرد به حالت استاندارد نزدیکتر میشود. بنابراین زمانی که دندانهای دائمی کودک رشد کردند و اصطلاحاً وضعیت دندانهای به اثبات رسید؛ فاز دوم درمان ارتودنسی شروع میشود و در جریان آن مراحل پیچیدهتری به همراه ابزارهای پیچیدهتر به کار گرفته میشوند.
درمان کامل ارتودنسی زمانی رخ میدهد که تمامی دندانهای دائمی فرد رشد کرده باشند. این روش درمان معمولاً بعد از ۱۲ سالگی رخ میدهد، اما ممکن است با توجه به شرایط فرد زودتر یا دیرتر هم انجام شوند. هدف از انجام روش درمان کامل ارتودنسی، تنظیم کردن دندانها با توجه به نیاز آنها برای دندانهای متراکم، دندانهای کج یا مشکلات مربوط به اختلالات بایت باشد. دندانهای شلوغ یا متراکم علاوه بر اینکه ظاهر بدی برای فرد ایجاد میکنند، مراقبت مناسب از دندانها و دهان را با مشکل مواجه میکند. در صورت عدم درمان این مشکل، احتمال بروز پلاک و تارتار برای دندانها وجود دارد و احتمالاً بیماری لثه و پوسیدگی دندانها هم به دنبال آن خواهند آمد.
در روش درمان کامل ارتودنسی امکان استفاده از براکت های فلزی سنتی، براکت های سرامیکی شفاف و یا الاینرهای شفاف مانند اینویزالاین وجود دارد. با این حال، در برخی موارد ممکن است درمان گستردهتر و پیشرفتهتری هم نیاز باشد. در این مواقع، سایر وسایل ارتودنسی مانند اکسپندر ها و اصلاح کنندههای بایت هم استفاده میشوند. در نهایت، ممکن است برای اصلاح بایت و ایدهآل کردن زیباییهای صورت فرد، نیاز به جراحی فک باشد که معمولاً در موارد شدید رخ میدهد.
همان طور که دیدید، روشهای درمان ارتودنسی متفاوت هستند و با توجه به وضعیت فرد ممکن است تغییر کند. با این حال اکثر ابزارهای ارتودنسی شرایط مشابهی دارند و فقط در جزئیات با یکدیگر متفاوت هستند. در بیشتر مواقع، وقتی افراد به انواع درمان ارتودنسی فکر میکنند، چیزی جز براکتهای سنتی در ذهن آنها وجود ندارد. اما ارتودنتیستها ابزارهای بسیار بهتر و متنوعتری در اختیار دارند تا وضعیت دندانهای شما را بهبود ببخشند. در اینجا سه مورد از متداولترین تجهیزات ارتودنسی را آوردهایم:
این براکت ها شامل قطعات کوچکی به اسم براکت، سیم ارتودنسی و یک بند لاستیکی هستند که در انواع درمان ارتودنسی کاربرد دارند. در کنار آنها ممکن است از ابزارهای دیگری مانند فضا نگهدار یا اسپیسر، اصلاح کننده بایت و اکسپندر ها هم به کار گرفته شوند که با توجه به وضعیت دندانها و شرایط فک انتخاب میشوند.
این براکتها از لحاظ عملکرد شباهت بسیار زیادی به براکت های فلزی دارند و تنها در آنها از براکت هایی از جنس سرامیک استفاده شده است که رنگ آنها با رنگ دندان فرد همخوانی دارد. اصلیترین دلیل استفاده از براکت های سرامیکی، دیده نشدن آنها به دلیل هم رنگ بودن با رنگ دندان است. البته از لحاظ عملکرد و کیفیت در تنظیم دندانها تفاوت چندانی با براکت های فلزی ندارند و امکان استفاده از آنها برای انواع درمان ارتودنسی وجود دارد. براکت های شفاف یا سرامیکی معمولا گزینه های ایده آل برای ارتودنسی در بزرگسالان هستند
این براکت ها که تحت عنوان الاینرهای شفاف هم شناخته میشوند، برای کسانی مناسب هستند که دوست ندارند درمان ارتودنسی و ابزارهای ارتودنسی آنها باعث جلب توجه دیگران شود. اگر شرایط بیمار برای استفاده از این ابزارها مناسب باشد، مزایای جالب توجهی دارند. براکتهای اینویزیلاین علاوه بر این که نامرئی هستند، در صورت لزوم، برای غذا خوردن و مسواک زدن و نخ دندان کشیدن قابلیت جدا شدن دارند. بنابراین از آنجایی که شما میتوانید آنها را از دهان خود خارج کنید، نیازی به نگرانی در مورد خوردن غذاهای سخت و چسبنده ندارید و مشکلی از لحاظ شکستن سیم یا باندینگ ارتودنسی وجود ندارد. از طرف دیگر این ابزارها به شکلی هستند که نوبت ملاقات شما با دکتر کمتر میشود و مراحل درمان راحتتر هستند. البته نباید از شکننده بودن براکت ها و همچنین گران بودن هزینه درمان ارتودنسی چشمپوشی کرد.
بد نیست در انتها به این نکته اشاره کنیم که انتخاب بین انواع درمان ارتودنسی در واقع به وضعیت دندانهای شما و همچنین وضعیت استخوانفک شما بستگی دارد. ممکن است یک متخصص ترجیح دهد که بهترین گزینه برای درمان شما استفاده از براکت های سنتی فلزی است. از طرف دیگر ممکن است پیشنهاد متخصص استفاده از الاینرهای شفاف باشد که طبیعتاً کار شما راحتتر است. شما هم میتوانید به عنوان مشاور از ارتودنتیست بخواهید که بهترین گزینه را با توجه به وضعیت شما پیشنهاد دهد.
حالا اگر به فکر استفاده از درمان ارتودنسی برای اصلاح لبخند خود هستید، با ما تماس بگیرید تا در مورد انواع درمان ارتودنسی به شما مشورت دهیم و شما را در این مسیر کمک کنیم.